zondag 12 juli 2015

3 - Na het Griekse Referendum 2015

Het probleem waarmee Griekenland geconfronteerd wordt, is dat het enerzijds democratisch wil zijn, een op sociale rechtvaardigheid gebaseerde maatschappij – maar anderzijds financieel volledig afhankelijk is van het Europese en internationale financiële systeem.

Wat het voorbeeld van Griekenland daarmee aantoont, is dat indien een land democratische hervormingen wil doorvoeren en de levenskwaliteit van zijn burgers radicaal wil bevorderen, het in eerste instantie financiële zelfredzaamheid moet bereiken.

De vraag is of deze financiële zelfredzaamheid binnen de Eurozone voor Griekenland überhaupt mogelijk is. De hervormingen die geëist worden door de schuldeisers zullen – indien Griekenland deze aanvaard – haar financiële positie verder verzwakken en haar nog meer afhankelijk maken van het Europese en internationale financiële systeem. Griekenland zal dan inderdaad ‘een slaaf-economie’ worden van de Eurozone – die blindelings de eis tot verdere afbraak van haar sociaal systeem zal moeten doorvoeren.

De Griekse regering is zich van dit conflict bewust. Zij moet ogenschijnlijk kiezen tussen twee doemscenario’s. Ofwel zichzelf onderwerpen aan de regels van de Eurozone waardoor een feitelijk herstel voor haar onmogelijk wordt en verdere afbraak van haar sociaal systeem onvermijdelijk is – ofwel de Eurozone verlaten met een terugkeer naar de oude Griekse munt en zich begeven in ongekende wateren waarin doemscenario’s evenmin zijn uitgesloten. Er wordt bijvoorbeeld gezegd dat zonder verdere kapitaal injecties van buitenaf, Griekenland op korte termijn niet langer in staat zal zijn haar pensioenen te financieren evenals andere sociale voorzieningen.

Wat is dan de oplossing?

Een mogelijkheid bestaat erin de schuldenberg unilateraal te verwerpen en te kiezen voor democratie (met als gevolg het verstoten worden uit de Eurozone en eventueel ook uit de Europese Unie) door middel van een hervorming van het eigen bancaire en monetaire systeem. Een voorstel tot dergelijke hervorming werd reeds door IJsland naar voren gebracht, vanuit het inzicht dat het huidige bestel in essentie onstabiel is (omdat financiële instellingen de hele economie kunnen manipuleren) en daarmee elke vorm van economisch en politieke zelf-determinatie onmogelijk wordt. Dit voorstel heeft internationaal de aandacht getrokken van vele groeperingen, maar de westerse media hebben dit voorstel vooralsnog doodgezwegen. Het ontbreekt Griekenland niet aan de intellectuele creativiteit om dergelijke hervormingen ook in het eigen land mogelijk te maken. De ex-minister van financiën, Yanis Varoufakis, is daarvan een goed voorbeeld.

Het is waar dat Europese leiders in de media claimen dat een ‘Grexit’ nu perfect voorstelbaar is geworden, maar anderzijds bestaat voor hen ook de vrees: wat indien Griekenland de Eurozone verlaat en zich vervolgens langzaam maar zeker herstelt? Wat indien Griekenland door een exit uit de Eurozone bewijst dat de Europese Unie in feite een gefaald project is waar men beter uit kan stappen? 

Het is hoog tijd om de alternatieven op ons huidige economische model ernstig te nemen: